پاور کیس کامپیوتر یا منبع تغذیه چیست؟ (راهنمای سریع و کوتاه)
اگر به دلیل کمبود وقت امکان مطالعهی کل مقاله را ندارید این بخش مختص شماست؛ چرا که با این راهنمای کوتاه و نکات زیر هر آنچه که در ارتباط با کاربرد پاور در کامپیوتر، وظایف و مشخصات آن نیاز است را متوجه میشوید.
- پاور کامپیوتر، برق شهری AC (جریان متناوب) را از پریز برق میگیرد و به جریان مستقیم DC مورد نیاز سیستم تبدیل میکند؛ به عبارتی وظیفه پاور در کامپیوتر، برقرسانی به سایر قطعات سیستم نظیر رم، پردازنده، مادربرد و ... است.
- ترانسفورماتور، یکسوکننده، فیلتر و رگولاتور اصلیترین قطعات پاور کامپیوتر هستند که در مسیر تبدیل ولتاژ همکاری میکنند.
- از نظر سیم های پاور کامپیوتر، میتوان آن را در ۳ دستهی ماژولار (کابلها جدا از پاور با قابلیت شخصیسازی)، غیر ماژولار (کابلهای نصب شده روی پاور با امکان ساخت راحتتر سیستم) و نیمه ماژولار (ترکیبی از ۲ نوع قبلی) تقسیمبندی کرد.
- فرم فاکتور پاور (اندازه و شکل) باید با نوع مادربردی که منبع تغذیه در آن نصب میشود سازگار باشد که در انواعی مانند ATX، Micro ATX و ... ارائه میشوند.
- برای جلوگیری از آسیب تصادفی به سیستم، اطلاع از اینکه PSU شما (منبع تغذیه) از کدام اتصالات پشتیبانی میکند و باید از کدام کابلها برای اتصال اجزای سیستم خود به PSU استفاده کنید، ضروری است.
- ۳ مشخصه فنی پاور کامپیوتر عبارتاند از: ولتاژ ورودی (ولت)، جریان خروجی (آمپر) و توان خروجی (وات)
- نحوه مشاهده مشخصات پاور کامپیوتر از ۳ طریق: بررسی فیزیکی و باز کردن جعبه منبع تغذیه، سرچ آنلاین در سایت سازنده و دفترچه راهنمای پاور امکانپذیر است.
- میزان کار روزانه سیستم شما و مقدار نیروی موردنیاز آن با توجه به میزان مصرف انرژی قطعات میتواند کمک کند تا بدانید کدام پاور کامپیوتر برای شما بهتر است؛ به طور مثال
برای ساخت یک کامپیوتر شخصی با کاربری عمومی، تهیهی یک PSU با قدرت کمتر علاوه بر انجام درست کار باعث صرفهجویی در هزینه نیز میشود.
بهترین پاورهای کامپیوتر
لیست ۴ پاور کامپیوتر از بهترین برندهای پاور کامپیوتر با در نظر گرفتن تمامی معیارهای کلیدی عبارتند از:
- پاور کامپیوتر ایسوس TUF Gaming 650B
- پاور کامپیوتر کولر مستر V750 SFX Gold 750W
- پاور کامپیوتر اف اس پی Dagger Pro
- پاور کامپیوتر گرین GP750B-OCPT PLUS
حالا اگر فرصت کافی مطالعه تمام مقاله را دارید با ما همراه باشید تا برای انتخاب یک پاور کامپیوتر متناسب با نیازتان، اطلاعاتی با جزئيات بیشتر به دست آورید. به این صورت که ابتدا با کارایی پاور کامپیوتر و سپس ساختار کلی آن آشنا میشوید و در نهایت به نحوه مشاهده مشخصات و اینکه کدام پاور بهتر است اشاره میکنیم.
پاور در کامپیوتر چیست؟
واحدهای منبع تغذیه (Power Supply Units) یا همان پاورها، ستون فقرات هر رایانه شخصی هستند که به طور خاص برای تغذیه کامپیوترها و تجهیزات جانبی آنها طراحی شده اند. این دستگاهها برق را از پریز دیواری می گیرند و جریان متناوب (AC) را به جریان مستقیم تنظیم شده با ولتاژ پایین (DC) تبدیل می کنند که برای اجرای فعالیت قطعات کامپیوتر ضروری است.
وظیفه پاور کامپیوتر چیست؟
وظیفه ی پاور در کامپیوتر این است که جریان متناوب (AC) را از یک پریز برق اصلی به جریان مستقیم ولتاژ پایین (DC) برای کارکرد مادربرد، پردازنده و دستگاههای جانبی تبدیل کند. همچنین ولتاژ خروجی DC را با تلورانسهای مورد نیاز هر قطعه تنظیم میکند؛ چرا که هر قطعه کامپیوتر برای عملکرد درست به مقدار مشخصی انرژی نیاز دارد.
کاربرد پاور کامپیوتر چیست؟
دلیل اهمیت پاور کامپیوتر این است که تقریباً همه قطعات موجود در شاسی کامپیوتر، از پاور تغذیه میشوند و کاربرد آن کمک به کارکردن موارد زیر است:
- مادربرد (Motherboard)
- رم (RAM)
- سیپییو (CPU)
- هارددیسک
- درایوهای دیسک
- اکثر کارتهای ویدئویی
- خنککننده هیت سینک
- تصحیح ضریب توان
- کلید روشن/خاموش از راه دور
- حفاظت از اتصال کوتاه
طرز کار پاور کامپیوتر (از AC تا DC)
در توضیح طرز کار پاور کامپیوتر میتوان گفت هنگامی که الکتریسیته DC توسط پاور ساخته شد، آن را به ولتاژهای مناسب برای استفاده قطعات تبدیل میکند. دیاگرام زیر درک آن را راحتتر میکند که به صورت مختصر توضیح هر کدام را نیز نوشتهایم.
مراحل فرایند منبع تغذیه کامپیوتر
- فیلتر ورودی AC (AC Filtering): کاهش صدا و نویز تا حد امکان و محافظت در برابر هجوم ناگهانی جریان
- یکسوکننده (Rectify and filter): تبدیل جریان متناوب به یک جریان کاملاً مثبت
- تصحیح ضریب توان (PFC): نزدیک کردن نسبت بین توان ظاهری و توان فعال پاور به یک
- سوئیچینگ (Switichig): جابهجایی چند عمل برای ارائهی بهترین کارایی همانند مدارهای حفاظتی برای حفاظت از اضافه ولتاژ، جریان اضافه، قدرت بیش از حد و اتصال کوتاه
- تبدیل (Transform): تغییر ولتاژ ورودی به مقدار ولتاژ خروجی موردنیاز سیستم و همچنین ایجاد ایزوله بین سیستم الکترونیکی و برق AC
- یکسوکننده خروجی (Rectify and filter): تکرار مرحله 2 برای هموار کردن الکتریسیته متناوب ناشی از ترانسفورماتور
- تبدیل و تنظیم نهایی (Convert and regulate): کمک رگولاتورها به پایدار نگهداشتن ولتاژ ورودی تا حد امکان و جلوگیری از آسیبهای ناشی از افت ولتاژ یا ولتاژ اضافی به قطعات متصل به پاور
پاور کامپیوتر کجاست؟
منبع تغذیه در پشت کامپیوتر و معمولاً در قسمت بالا قرار دارد. با این حال، بسیاری از رایانههای جدیدتر آن را در پایین قاب قرار میدهند. همچنین منبع تغذیه در کیس کامپیوتر رومیزی معمولاً در پشت سمت چپ یا راست قرار دارد.
انواع پاورهای کامپیوتر
مهمترین ویژگی انواع پاورهای کامپیوتر، فرم فاکتور آنها است که اندازه، شکل و اغلب ویژگی های دیگر دستگاه را مشخص میکند. فرم فاکتور باید با نوع مادربردی که منبع تغذیه در آن نصب میشود مطابقت داشته باشد. برخی از پاورهای متناسب با انواع مادربرد عبارتاند از:
- ATX: طراحی شده برای مادربرد ATX با اندازه استاندارد ۳۰۵ در ۲۰۴ میلیمتر
- Flex ATX: طراحی شده برای انواع مادربرد ATX با اندازه ۲۲۹ در ۱۹۱ میلیمتر
- Micro ATX: طراحی شده برای انواع ATX با اندازه ۲۴۴ در ۱۲۴۴ میلیمتر
اجزای پاور کامپیوتر (۴ جزو حیاتی)
یک منبع تغذیه از چهار جزو اصلی تشکیل شده است که عبارتاند از:
- ترانسفورماتور (Transformer)
- یکسوکننده (Rectifier)
- فیلتر (Filter)
- رگولاتور (Regulator)
۱. ترانسفورماتور پاور کامپیوتر
ترانسفورماتور برای افزایش یا کاهش ولتاژ AC و همچنین ایجاد ایزوله بین سیستم الکترونیکی و برق AC استفاده میشود. این قطعه که یکی از مهمترین اجزای تشکیل دهنده پاور کامپیوتر است، انرژی الکتریکی را بین سیمپیچ اولیه و سیمپیچ ثانویه منتقل میکند و این کار را بدون تغییر فرکانس انجام میدهد؛ به عبارتی ولتاژ ورودی به سیستم را به مقدار ولتاژ خروجی مورد نیاز تغییر میدهد.
۲. یکسوکننده منبع تغذیه کامپیوتر
یکسوکننده وظیفه تغییر توان AC به توان DC را بر عهده دارد. یکسوکننده اصلی یک دیود است؛ یعنی یک دستگاه یکسویه که بهعنوان یکسوکننده در جهت جلو عمل میکند که ممکن است نیمه موج، تمام موج یا پل باشد.
۳. فیلتر پاور کامپیوتر
فیلتر DC پاور کامپیوتر، ناهمواریهای امواج تولید شده توسط یکسوکننده را تا حد زیادی کم میکند؛ چون امواج زیاد میتواند به بار الکتریکی آسیب برساند.
۴. رگولاتور پاور کامپیوتر
رگولاتور منبع تغذیه کامپیوتر، نشاندهندهی پایداری ولتاژ خروجی است؛ به عبارتی سیستمی است که بدون توجه به هرگونه تغییر در ولتاژ ورودی به منظور حفظ سطح ولتاژ در یک مقدار ثابت طراحی میشود تا از آسیبهای ناشی از افت ولتاژ یا ولتاژ اضافی به قطعات متصل به پاور جلوگیری کند.
ویژگی های پاور کامپیوتر
درک ویژگی های پاور کامپیوتر برخلاف سایر قطعات کامپیوتر مانند سیپییو و ... نیاز به اطلاعات فنی خاصی ندارد. با این حال در ادامه مقاله مشخصات آن را از جمله اتصالات، مشخصات فنی و امکانات در سادهترین حالت میگوییم.
اتصالات پاور کامپیوتر
کانکتورهای پاور کامپیوتر (اتصالات) تعیین میکنند که منابع تغذیه به چه دستگاههایی میتوانند متصل شوند و برق را برای آنها تأمین کنند؛ در واقع این اتصالات انتهای کابلهایی هستند که ابتدای آنها منبع تغذیه است و به اجزای مختلف کامپیوتر وصل میشوند.
در نتیجه دانستن اینکه PSU شما از کدام اتصالات پشتیبانی میکند و باید از کدام کابلها برای اتصال اجزای سیستم خود به PSU استفاده کنید، میتواند روند ساخت سیستم را تسریع و از هر گونه آسیب تصادفی جلوگیری کند. در همین راستا سازگاری برخی از اجزا را در جدول زیر بخوانید.
اجزای کامپیوتر | کانکتور پاور کامپیوتر سازگار |
مادربرد ATX | ۲۰ یا ۲۴ پین |
سیپییو (CPU) | ۴ یا ۸ پین |
پردازنده گرافیکی (GPU) | ۶ یا ۸ پین |
مولکس (Molex) | ۴ پین |
درایوهای کارتخوان و سایر دستگاههای مشابه | ۴ پین |
کانکتور AUX | ۶ پین |
مشخصات فنی پاور کامپیوتر (۳ مشخصه مهم)
مشخصات فنی پاورها با انواع و کاربردهای آنها ارتباط مستقیم دارد؛ موارد زیر مهمترین آنها هستند و مربوط به تمامی منبعهای تغذیه است.
۱. ولتاژ ورودی پاور کامپیوتر
ولتاژ ورودی پاور کامپیوتر به معنای مقدار و نوع ولتاژ (بر حسب ولت) اعمال شده به منبع تغذیه است که میتواند یک ولتاژ AC یا DC باشد.
در تفاوت این 2 جریان بهتر است بدانید جریان AC یک جریان متناوب با فرمت استاندارد برق است که از پریزها خارج میشود؛ در حالی که جریان DC در ولتاژ تحویل شده بسیار سازگار است که اکثر وسایل الکترونیکی به این نوع توان نیاز دارند.
۲. جریان خروجی پاور کامپیوتر
جریان (بر حسب آمپر) مرتبط با ولتاژ خروجی پاور کامپیوتر است که معمولاً به صورت محدوده یا مقادیر حداقل و حداکثر نشان داده میشود. اگر منبع تغذیه بیش از یک ولتاژ تولید کند (یک منبع تغذیه چندکاناله)، برای هر ولتاژ خروجی جریان متناظری وجود دارد که باید مشخص شود.
۳. توان خروجی پاور کامپیوتر
توان پاور کامپیوتر بر حسب وات (W) بیان میشود که مقدار حداکثر آن تعیین میکند که چند دستگاه توسط پاور قادر به تغذیه است؛ به عبارتی توان یک منبع تغذیه باید با نیازهای برق سیستم مطابقت داشته باشد، زیرا یک دستگاه با توان کم باعث قطع برق و راهاندازی مجدد کامپیوتر میشود.
البته استفاده از منبع تغذیه با توان خروجی بیش از نیازهای سیستم قابلقبول است، زیرا اکثر اجزا به گونهای طراحی شدهاند که بتوانند به میزان موردنیاز توان را کاهش دهند.
مقدار توان مورد نیاز قطعات کامپیوتر
جدول زیر پیشنهاداتی را برای مقدار وات منبع تغذیه بر اساس قطعات سیستم کامپیوتری ارائه میدهد.
اندازه پردازنده | تعداد هارددیسک (Hard Drives) | تعداد سیدیرام (CD ROMs) | توان پیشنهادی (W) |
< یک گیگاهرتز | ۱ | ۲ | ۳۰۰ |
۱.۰- ۱.۵ گیگاهرتز | ۲ | ۲ | ۳۵۰ |
۱.۵- ۲ گیگاهرتز | ۱ | ۲ | ۴۰۰ |
< ۲ گیگاهرتز | ۲ | ۲ | ۴۳۰ |
< ۲ گیگاهرتز | <۲ | <۲ | +۵۳۰ |
سایر فاکتورهای مورد بررسی در پاور کامپیوتر
بررسی کابلهای مناسب پاور برای تأمین انرژی قطعات ضروری است؛ با این حال، عوامل ثانویهای همانند صدای نویز نیز وجود دارند که حیاتی نیستند ولی میتوانند بر رضایت شما از PSU نیز تأثیر بگذارند که برخی از این عوامل را در ادامه نوشتهایم.
دمای عملیاتی منبع تغذیه
دمای عملیاتی پاور محدوده دمای قابل قبولی است که در آن منبع تغذیه میتواند به طور ایمن کار کند.
صدای نویز پاور کامپیوتر
صدای فن پاور کامپیوتر برای بسیاری از کاربران آزاردهنده است. هنگامی که منبع تغذیه شروع به تولید توان خروجی قابلتوجهی میکند، گرم میشود؛ گرمای بیش از حد میتواند باعث افزایش سرعت فن PSU شود که آن نیز منجر به صدای نویز بلند میشود. در نتیجه با توجه به عواملی مانند بازده و محدودیتهای وات، میتوانید یک PSU تهیه کنید که سیستم شما را بدون تولید صدای زیاد، نیرو دهد.
کابل های پاور کامپیوتر (۳ نوع اصلی)
کابلهایی که PSU را به سایر اجزای رایانه شما متصل میکنند دارای ویژگیهایی هستند که میتوانند به سادهسازی مدیریت کابل و شخصیسازی رایانه شما کمک کنند. تمام کابل های منبع تغذیه در سه سبک ماژولار، نیمه ماژولار و از پیش نصب شده (غیر ماژولار) ارائه میشوند.
۱. منبع تغذیه ماژولار
منابع تغذیه ماژولار که در آنها کابلها از پاور جدا هستند، با اجازه دادن به کاربران برای اتصال حداقل کابل برای هر دستگاه، باعث صرفهجویی در فضا میشوند. طراحی ماژولار به مدیریت کابل کمک میکند و گزینهای برای شخصیسازی با کابل های سفارشی اضافه میکند.
۲. منیع تغذیه غیر ماژولار
PSUهای از پیش نصب شده یا غیر ماژولار دارای تمام کابل های لازم از قبل روی منبع تغذیه هستند و قابل جداشدن نیستند. ساختن این واحدها راحتتر است، اما اغلب منجر به آویزان شدن کابلها یا اتصالات غیرضروری میشود که باعث بههمریختگی بدنه میشود.
۳. منبع تغذیه نیمه ماژولار
منابع تغذیه نیمه ماژولار ترکیبی از دو سبک ذکر شده در بالا هستند، یعنی برخی از کابل های آنها از قبل نصب شده است اما فضایی برای کاربران باقیمانده است تا موارد بیشتری را بهدلخواه اضافه کنند.
استانداردهای پاور کامپیوتر
مهم است که منابع تغذیه با استانداردهای سازمانی یا ملی (به علت استانداردهای متفاوت هر کشور) مطابقت داشته باشند؛ چرا که منبع تغذیه علاوه بر تأمین ایمنی خود، مسئولیت ایمنی سایر قطعات کامپیوتر را نیز بر عهده دارد تا از بروز مشکلاتی نظیر آتشسوزی جلوگیری و سلامت کاربر و سیستم را تضمین کند. ۲ مورد از مهمترین استاندارها عبارتاند از:
چگونه مشخصات پاور کامپیوتر را بفهمیم؟ (۳ روش راحت)
دانستن مشخصات دقیق PSU میتواند به تعیین اینکه که آیا سیستمتان بهترین پیکربندی را برای اهداف محاسباتی یا بازی شما دارد یا خیر، کمک کند. پس در این بخش همراه ما باشید تا آموزش نحوه تشخیص مشخصات پاور کامپیوتر از ۳ روش مختلف را ببینید.
۱. نحوه فهمیدن مشخصات پاور کامپیوتر از طریق بررسی فیزیکی
سادهترین راه برای شناخت مشخصات منبع تغذیه، بررسی فیزیکی آن است؛ چون هر رایانه شخصی بسته به سازنده آن، اطلاعات مربوط به PSU داخل کیس را در مکانهای مختلف ارائه میدهد. برای این کار ابتدا باید پنل کناری کیس کامپیوتر را باز کنید تا برچسب پاور را که اطلاعات مربوطه در آن فهرست شده است را پیدا کنید. در صورت نبود این برچسب باید جعبه پوشاننده PSU را باز کنید.
چطور جعبه پاور (PSU) را در داخل کامپیوتر باز کنیم؟
جعبه پوشاننده PSU را طبق مراحل زیر باز کنید.
- ابتدا کامپیوتر را خاموش کنید و تمام سیمها از جمله سیم برق و سایر لوازم جانبی را از برق بکشید.
- گیره پانل کناری را باز کنید تا کیس باز شود.
- منبع تغذیه معمولاً در نزدیکی درگاه سیم برق بهراحتی پیدا میشود.
- حالا اگر نمیتوانید برچسب مشخصات آن را ببینید، باید در سمت PSU که در معرض دید نیست، به دنبال آن باشید.
- نهایتاً اگر هیچ برچسبی در هیچ طرفی وجود ندارد به معنای ساخت غیر قابل اعتماد آن است. در این حالت بهتر است منبع تغذیه خود را قبل از اینکه به رایانه شما آسیب برساند، تعویض کنید.
۲. نحوه مشاهده مشخصات کامپیوتر از طریق سرچ آنلاین
دیدن مشخصات پاور کامپیوتر از طریق سرچ آنلاین برای زمانی که کامپیوتر از پیشساخته شده دارید و نمیخواهید کیس را باز کنید بسیار مفید است. در این روش شما میتوانید به وبسایت سازنده مراجعه کنید، شماره مدل رایانه شخصی خود را وارد و مشخصات PSU ارائه شده برای آن شماره مدل را جستجو کنید.
نکته: دقت کنید که گاهی ممکن است سازندگان مشخصات و ویژگیهای PSU را در برخی از پیشنهادهای جدیدتر همان مدل تغییر دهند؛ همچنین تمامی سازندگان چنین اطلاعاتی را در وبسایت رسمی خود ارائه نمیدهند.
۳. دیدن مشخصات کامپیوتر از طریق دفترچه راهنما
اگر کامپیوتر شما از پیشساخته شده است و به دفترچهی راهنمای آن دسترسی دارید میتوانید با مراجعه به آن ببینید چه منبع تغذیهای دارید؛ چون سازندگان تمامی مشخصاتی را که باید بدانید در این دفترچه فهرست میکنند.
کدام پاور کامپیوتر بهتر است؟
حالا که با تمام فاکتورهای کلیدی PSU آشنا شدید، وقت آن است که بدانید کدام پاور کامپیوتر برای شما بهتر است. در این راستا باید میزان کار روزانه سیستمتان و مقدار نیروی موردنیاز آن را مشخص کنید.
فرض کنید باید یک رایانه شخصی بسازید که از یک CPU و GPU قدرتمند استفاده کند؛ مسلماً این قطعات به طور قابلتوجهی انرژی بیشتری نسبت به یک سیستم با گرافیک یکپارچه مصرف میکنند و بنابراین به انرژی بیشتری از PSU نیاز دارند. برعکس، اگر نیاز به ساخت یک رایانه شخصی کوچک برای استفاده در دفتر دارید، یک PSU با قدرت کمتر میتواند در هزینه شما صرفهجویی کند و در عین حال کار را به درستی انجام دهد.
خرید پاور کامپیوتر (۵ نکته کلیدی)
خلاصهای سریع از نکات خرید پاور کامپیوتر را در زیر بخوانید:
- میزان انرژی مورد نیاز CPU، GPU و سایر دستگاهها را برای اجرای صحیح تعیین کنید.
- اطمینان حاصل کنید که اتصالات PSU شما با سایر اجزای شما مطابقت دارد.
- مطمئن شوید که PSU میتواند در کیس شما قرار بگیرد.
- عوامل مدیریت بلندمدتی مانند کابل و قابلیت ارتقا آن را نیز در نظر بگیرید.
- از فروشگاههای معتبر تهیه کنید تا از اصل بودن آن خیالتان راحت باشد و همچنین بتوانید از مشاوره خرید پاور کامپیوتر متخصصان آنها بهره ببرید.
جمعبندی
ما در این مقاله از فروشگاه ادبازار با بررسی:
- عملکرد پاور کامپیوتر
- ساختار پاور کامپیوتر
- نحوه فهمیدن مشخصات پاور کامپیوتر
- و استانداردها و نکات خرید آن
سعی کردیم تا به سؤال «پاور رایانه چیست» کاملترین پاسخ را بدهیم.
در پایان اگر هنوز سؤالی دارید که پاسخ آن در طی مقاله وجود ندارد، میتوانید در قسمت نظرات بنویسید تا در اسرع وقت متخصصان ادبازار به آن پاسخ دهند.