مادربرد ایسوس ROG Strix Z590-E Gaming WiFi با پشتیبانی از پردازنده نسل یازدهم اینتل، ۳ کارت گرافیک همزمان، تا ۱۲۸ گیگابایت رم و پتانسیل اورکلاک عالی یکی از بهترین گزینهها برای گیمرها، گرافیستها و تولیدکنندگان محتوا است.
مادربردهای ایسوس در سه رده اصلی روانه بازار میشوند و هر کدام گروه خاصی از کاربران را هدف گرفتهاند. این سه رده شامل مادربردهای TUF برای محصولات گرانقمیت و جانسخت، پرایم برای کابران عادی و ROG برای گیمرها میشود.
مادربرد ایسوس Z590-E Gaming WiFi از جدیدترین محصولات این شرکت در سری ROG Strix است و همانطور که از نامش برمیآید با تمرکز بر گیمینگ و استریم طراحی شده است.
مهمترین مزیت این مادربرد نسبت به مدل قبل Z490-E برخوردار بودن از چیپست Z590 اینتل و پشتیبانی از پردازندههای قدرتمند نسل یازدهم راکت لیک اینتل است. ایسوس با استفاده از این چیپست امکان نصب ۱۲۸ گیگابایت رم را فراهم کرده و مادربرد را به فناوریهای جدید از جمله Wi-Fi 6E و PCIe 4.0 M.2 مجهز کرده است تا سرعت بالای انتقال دادهها را تضمین کند.
دیگر ویژگیهای شاخص این مادربرد شامل سیستم دفع حرارت قدرتمند، مجموعه کاملی از درگاههای ورودی و خروجی، حذف نویز مبتنی بر هوش مصنوعی دو طرفه و طراحی چشم نواز میشود. در نقد و بررسی مادربرد ایسوس Strix Z590-E Gaming ROG به بررسی قابلیتها و مشخصاتی میپردازیم که این محصول را به گزینهای ایدهآل برای گیمرها، استریمرها و تولید کنندگان محتوا تبدیل کرده است.
نقد و بررسی مادربرد ایسوس ROG Strix Z590-E Gaming : طراحی و مشخصات ظاهری
طراحی مادربرد گیمینگ ایسوس ترکیب جذابی از PCB شش لایه مشکی مات و هیت سینکهای آلومینیومی برش خورده است. مثل سری قبل خبری از تم قرمز و مشکی نیست و در عوض از طیف رنگی گرادیان استفاده شده است. نورپردازی روی قطعات به شکل قطری ترسیم شده و پوشش پنل IO و هیت سینکهای اسلات M.2 و چپیست را در برمیگیرد.
روی حفاظ پنل ورودی و خروجی لوگوی ROG به شکلی بزرگ حک شده و پایینتر از آن عبارت ROG Strix Gaming را به صورت مورب میبینیم. ایسوس برای نورپردازی هیت سینک M.2 به درج عبارت Strix به صورت تایپوگرافی بسنده کرده اما نورپردازی روی هیت سینک تراشه کمی شلوغتر است و شامل بخشی از لوگوی ROG میشود. تمامی نورپردازیها با فناوری AURA Sync ایسوس سازگار هستند و با کمک نرم افزار ویژه این شرکت میتوانید نحوه نورپردازی را بر اساس نیاز خود شخصی سازی کنید.
هیتسینک مدار رگولاتور ولتاژ برخلاف مدلهای قبل شامل دو بلاک مجزا است که با یک لوله انتقال حرارت به هم متصل شدهاند. در طراحی جدید هیتسینک VRM تا کاور پنل پشتی کشیده شده است.
هیتسینک از نظر ابعاد ۱.۶ برابر حجیمتر شده و بریدگیهای روی آن هم به اندازه کافی بزرگ است که اجازه جریان یافتن هوا را بدهد. نتیجه این طراحی این است که مدار رگولاتور ولتاژ در حالت غیر اورکلاک، گرمای ناچیزی تولید میکند و هیتسینکها با سطح تماس وسیع به راحتی این گرمای تولیدی را به خارج هدایت میکنند.
از نظر طراحی مهمترین بهبود نسبت به نسل قبل، جداسازی هیتسینکهای M.2 و چیپست است و حالا کاربران ناچار نیستند برای دسترسی به اسلات M.2 SSD هیت سینک روی چیپست را هم بردارند. در قسمت پشتی هم مثل همیشه انبوهی از اتصالات کامپونتت را شاهدیم که در مرکز آنها لوگوی ROG خودنمایی میکند.
فرم فاکتور مادربرد ROG Strix Z590-E Gaming از نوع ATX است و ابعادی معادل ۳۰۵ در ۲۴۴ میلیمتری دارد. با توجه به این ابعاد اگر قصد انتخاب مادربرد ROG Strix Z590-E Gaming را دارید باید در فکر خرید کیس با سایز مناسب باشید که از نظر اندازه و گردش هوا با آن سازگاری داشته باشد.
نقد و بررسی مادربرد ایسوس ROG Strix Z590-E Gaming : اسلاتهای ورودی
یکی از مهمترین پارامترها در تعیین کارایی مادربرد تعداد و نوع اسلاتهای ورودی است و مادربرد گیمینگ ایسوس از این نظر در بالاترین سطح قرار دارد. در این مدل شاهد ۴ اسلات رم هستیم که هر کدام حداکثر تا ۳۲ گیگابایت حافظه رم را پشتیبانی میکنند و بنابراین مجموع رم قابل استفاده در مادربرد ایسوس ROG STRIX Z590-E به عدد قابل توجه ۱۲۸ گیگابایت میرسد که برای گیمرها و گرافیستها فوق العاده است.
پیکربندی این اسلاتها به صورت ۲ کاناله است و در سرعتهای استاندارد ۲۱۳۳ تا ۳۲۰۰ مگاهرتز کار میکنند اما مهمترین مزیت آنها امکان اورکلاک تا عدد محشر ۵۳۳۳ مگاهرتز از طریق فعالسازی پروفایل XMP است. فناوری اختصاصی اینتل XMP به کاربر اجازه میدهد فرکانس حافظه رم را بر اساس نیاز و اولویتهای خود تا حداکثر میزان ممکن بالا برده و به سرعت بالاتری دست پیدا کند.
نکته مهم این است که در برخی مادربردهای دیگر ممکن است امکان دستیابی به این فرکانس تنها در یکی از اسلاتها وجود داشته باشد اما این مادربرد دستیابی به فرکانس ۵۳۳۳ مگاهرتزی را در هر ۴ اسلات میسر میکند.
در بخش میانی مادربرد گیمینگ ایسوس، ۳ اسلات PCIe X16 پیاده شده که برای گرافیستها و گیمرها اهمیت بسیار زیادی دارد. ۲ اسلات بالایی از رابط کاربری PCIe 4.0 پشتیبانی میکنند و با دریافت مستقیم پهنای باند خود از پردازنده، توانایی ارائه سرعت به ترتیب X16 و X8 را دارند.
این ۲ درگاه به لطف فناوری سیفاسلات ایسوس دارای لایه های فلزی اضافه در کنارهها و لحیم کاری اضافی در پشت هستند. استفاده از این حفاظها در کنار یک پین اضافه باعث میشود که کارت گرافیک در اسلات محکم شده و دچار تکانهای ناخواسته نشود.
اسلات سوم که پایینتر قرار گرفته با PCIe نسل ۳.۰ سازگار است اما پهنای باندش را از چیپست Z590 دریافت می کند و پهنای باند x4 را در اختیارتان میگذارد. این اسلات از سیفاسلات نوع کور برخوردار است که همچنان پین اضافه و لحیمکاری بیشتر را دارد اما فاقد حفاظهای بالا و پایین است.
یکی از ویژگیهای مهم در بررسی مادربرد ایسوس ROG STRIX Z590-E پشتیبانی از SLI انویدیا دو طرفه است که امکان استفاده از ۳ کارت گرافیک همزمان را به شما میدهد. این ویژگی برای آن دسته از کاربران اهمیت دارد که با استفاده از چند کارت گرافیک قصد دستیابی به حداکثر قدرت پردازشی را دارند. همچنین این ویژگی به شما اجازه میدهد به جای هزینه زیاد برای خرید یک کارت گرافیک پرچمدار، از کارتهای میان رده فعلی خود حداکثر استفاده را ببرید.
پهنای باند این اسلاتها در صورت استفاده از یک کارت گرافیک X16، برای دو کارت X8/X8 و با استفاده همزمان از هر ۳ اسلات X8/X4/X4 خواهد بود.
اسلاتهای ذخیرهسازی هم در نیمه پایینی مادربرد ایسوس قرار گرفتهاند که شامل ۴ اسلات M.2 میشود. در صورت استفاده از پردازنده نسل یازدهم اینتل دو اسلات بالایی از PCIe نسل ۴.۰ و دو اسلات پایینی از PCIe نسل ۳ پشتیبانی میکنند. در صورتی که از پردازنده نسل ۱۰ اینتل استفاده کنید به خاطر محدودیت در مسیرهای PCIe بالاترین اسلات از کار خواهد افتاد. بنابراین این اسلات تنها با پردازندههای راکت لیک اینتل قابل استفاده است.
۳ اسلات M.2 بالایی درایورهای PCIe M Key تا ۱۱۰ میلیمتر و اسلات چهارم حافظههای تا ۸۰ میلیمتر را پشتیبانی میکند. اسلات چهارم پهنای باندش را از چیپ Z590 دریافت میکند و تنها موردی است که از حافظههای SATA پشتیبانی میکند. به لطف این ۴ اسلات با پهنای باند بالا میتوانید سریعترین حافظههای موجود در بازار را روی مادربرد گیمینگ ایسوس نصب کرده و حین اجرای جدیدترین بازیها یا سنگینترین برنامههای گرافیکی و رندرگیری از انتقال داده با حداکثر سرعت لذت ببرید.
دیگر پورتهای ذخیرهسازی در مادربرد گیمینگ ایسوس شامل ۶ پورت ساتا با نرخ انتقال چشمگیر ۶ گیگابایت در ثانیه میشود که دستتان را در استفاده از درایوهای ذخیرهسازی و انتقال داده سریع و آسان باز میگذارد.
نقد و بررسی مادربرد ایسوس ROG Strix Z590-E Gaming : مشخصات فنی
مادربرد ایسوس به چیپست Z590 مجهز شده و از پردازندههای پنتیوم گلد، سلرون، نسل ده و یازده اینتل پشتیبانی میکند. این تراشه قدرتمند ۲۴ مسیر PCIe 3.0 مستقل را در اختیارتان قرار میدهد، از نسل جدید USB 3.2 Gen2 با نرخ انتقال داده ۲۰ گیگابیت در ثانیه پشتیبانی میکند و با جدیدترین نسل شبکه بیسیم یعنی WiFi 6 سازگار است.
سوکت پردازنده در مادربرد ایسوس از نوع اینتل ۱۲۰۰ است که در نسل قبل هم شاهدش بودیم. تامین نیروی مورد پردازنده از طریق دو کانکتور EPS چهار پین و هشت پین از نوع ProCool II صورت میگیرد. پینهای ProCool II دارای مقاومت کمتری هستند و تا ۴۳ درصد جریان بیشتری را منتقل میکنند.
مدار رگولاتور ولتاژ از نوع ۲+۱۴ است که در آن ۱۴ فاز ولتاژ مورد نیاز پردازنده و ۲ فاز ولتاژ و جریان مورد نیاز پردازنده گرافیکی داخلی پردازنده (VCCGT) را تامین میکنند. این ساختار به کاهش نویز و تنظیم دقیق ولتاژ پردازنده و اجزای داخلی آن کمک بسیاری میکند.
دیگر قطعات نصب شده در لبه بالایی مادربرد شامل کانکتورهای فن، هدرهای ARGB LED نسل دوم، VRM، CPU و Opt CPU و یک هدر RGB LED استاندارد میشود. یک Q-Code LED هم در این بخش نصب شده که با نمایش کدهای مختلف وضعیت سیستم را به شما اطلاع میدهد.
در کنار این هدرها ۴ اسلات DIMM، کانکتور پاور ۲۴ پین ATX، یک هدر USB 3.2 نسل ۲ از نوع x2 و یک هدر USB 3.2 نسل یک نصب شده است. در گوشه پایین پنل و کنار چیپست Z590 پورتهای ساتا و دو هدر فن شاسی تعبیه شده است. در بررسی مادربرد ایسوس ROG STRIX Z590-E شاهد لبه پایینی بسیار متراکمی هستیم که انبوهی از قطعات و هدر را در خود جای داده است. این هدرها از چپ به راست شامل موارد زیر میشود:
- پنل صدای جلو
- ۲ هدر ARGB نسل ۲ که افکتهای نور پردازی بسیار متنوعتری را ارائه میکنند
- هدر تاندربولت ۴
- ۲ دو کانکتور ۱۰ پین USB 2.0
- هدر USB 3.1 نسل ۱
- یک کانکتور USB3.2 نسل دو x2 با سرعت فوقالعاده و پشتیبانی از Type-C
- کانکتور حسگر دما
- هدر واتر پمپ
- هدر پنل سیستم
یکی دیگر از مزایای مادربرد گیمینگ ایسوس وجود ۸ هدر فن ۴ پین است که برای دسترسی آسانتر توزیع شدهاند. یکی از این کانکتورها به پمپ AIO و یکی دیگر نیز به پمپهای خنک کننده مایع سیکل باز اختصاص دارد که حرارت را به شکلی قابل توجه دفع میکنند.
نقد و بررسی مادربرد ایسوس ROG Strix Z590-E Gaming : سیستم صوتی و شبکه
یکی از مواردی که برای گیمرها مخصموصا علاقمندان به بازیهای اول شوتر شخص اهمیت بسیار زیادی دارد، کیفیت صدا است و ایسوس هم از این نظر سنگ تمام گذاشته است. در این مدل همچنان SupremeFX را داریم اما بر خلاف نسل قبل در این مدل از کدک ALC4080 استفاده شده و صدای ۷.۱ کاناله با کیفیتی تولید میشود.
ایسوس این کدک را به بهترین شکل بهینه سازی کرده و با استفاده از خازنهای ژاپنی با کیفیت Nichicon و افزودن آمپلیفایر SV3H712 AMP شرکت Savitech صدای خروجی را نه تنها تقویت کرده بلکه احتمال به هم ریختن پارامترها را از بین برده است.
این شرکت برای کاهش حداکثری نویز صوتی از ساختار ایزولاسیون PCB استفاده کرده و چیپ صوتی را از دیگر قطعات مادربرد جدا کرده است. نتیجه استفاده از این سازوکار تولید صدایی فوقالعاده غنی و فراگیر است که کاربر را در خود غوطهور میسازد.
ایسوس برای ارتقای کیفیت مکالمات در اپهایی مثل اسکایپ، دیسکورد و بازیهای آنلاین از فناوری جدید حذف نویز مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده کرده است. این فناوری با بهرهگیری از الگوریتمهای یادگیری عمیق هر نویزی را از مکالمات در سمت گیرنده و فرستنده شناسایی و به شکلی موثر حذف میکند.
از نظر شبکه و ارتباطات مادربرد ایسوس ROG STRIX Z590-E به تراشه جدید اینتل I225-V مجهز شده و از پورتهای دوگانه ۲.۵ گیگابایتی برخوردار است. این تراشه با توان مصرفی ۲.۵ وات به گونهای طراحی شده که بار پردازش شبکه را روی پردازنده مرکزی کاهش داده و در کنار حفاظت الکتریکی مطلوب و یکپارچگی بهتر؛ سیگنالهای با کیفیتتری را مخابره میکند.
ماژول شبکه این مادبرد نیز از نوع اینتل AX201 است که با Wi-Fi 6E سازگاری داشته و از باندهای ۲.۴، ۵ و ۶ گیگاهرتز پشتیبانی میکند. دیگر ویژگیهای این ماژول سازگاری با رمزنگاری WPA3 و بلوتوث نسخه ۵.۲ است که نسبت به نسل قبل سرعت بالاتر و برد ۴ برابری دارد
نقد و بررسی مادربرد ایسوس ROG Strix Z590-E Gaming : پنل ورودی و خروجی
با توجه به اینکه مادربرد ایسوس ROG STRIX Z590-E با تمرکز بر گیمرها و تولیدکنندگان محتوا طراحی شده، شامل مجموعه کاملی از پورتها و درگاههای ارتباطی به روز و متنوع است که تمام نیازهای کاربران را برای اتصال انواع لوازم جانبی رفع میکنند.
این درگاههای ارتباطی به ترتیب از بالا به پایین شامل موارد زیر میشود:
- خروجی تصویر HDMI
- درگاه دیسپلیپورت ۱.۴
- دو پورت USB 2.0
- کلیدهای ClearCMOS و BIOS Flashback
- چهار درگاه USB 3.2 نسل ۱
- دو پورت USB 3.2 نسل ۲
- دو پورت Type-C
- دو درگاه شبکه LAN برای کانال ۲.۴ و ۵ گیگاهرتز
- یک پورت USB 3.2 نسل ۲ از نوع X2
- دو درگاه برای اتصال آنتن وایفای یا بلوتوث
- خروجی صدای S/PDIF برای اسپیکرهای حرفهای
- جک ۳.۵ میلیمتری برای خروجی صدای ۷.۱ کاناله
به لطف درگاه دیسپلی پورت ۱.۴ میتوانید به حداکثر وضوح ۵۱۲۰ در ۲۸۸۰ پیکسل با نرخ رفرش ۶۰ هرتر دست پیدا کنید. در صورت استفاده از درگاه HDMI 2.0 نیز وضوح 4K با نرخ ۶۰ هرتز در دسترس خواهد بود.
کلید BIOS Flashback به شما اجازه میدهد در صورت ایجاد مشکل در بایوس مادربرد بدون نیاز به سر و کله زدن با تنظیمات و تنها با فشردن یک کلید بایوس را به حالت پیش فرض برگردانید. Clear CMOS هم به دلایلی مثل نمایش ندادن تصویر، ناپایداری سیستم یا فراموشی رمز عبور بایوس برای پاک کردن آسان CMOS بکار میرود.
نقد و بررسی مادربرد ایسوس ROG Strix Z590-E Gaming : بایوس و نرم افزارهای کاربردی
یکی از ویژگیهای اساسی که هر مادربرد با کیفیتی باید داشته باشد، بایوس کاربر پسند و نرمافزارهای جانبی کارآمد است. ایسوس از این نظر همیشه شرایطی ایدهآل داشته و مادربرد STRIX Z590-E را با مجموعه نرمافزاری ایدهآل همراه کرده است.
همانطور که در تصاویر بررسی مادربرد ایسوس ROG STRIX Z590-E میبینید بایوس رابط کاربری سرراستی دارد که به دو بخش اصلی EZ mode و Advanced تقسیم میشود. در بخش سادهتر EZ mode اطلاعات کلی سیستم نمایش داده شده و گزینههایی مثل فعالسازی حالت XMP برای تنظیم اورکلاک ارائه شدهاند.
با سوییچ به حالت پیشرفتهتر Advanced گزینههای متعددی برای دسترسی به تنظیمات بخشهای مختلف از جمله تنظیمات سیستم، نظارت بر قطعات مختلف و اورکلاک ارائه شدهاند. بیشتر کاربران احتمالا یکراست سراغ بخش AI Tweaker میروند که ابزارهای مورد نیاز برای اورکلاک مثل تنظیمات رم را ارائه میکند.
بخش جدیدی که به بایوس مادربردهای ایسوس آمده، نرمافزار تست MemTest86 است که توسط PassMark توسعه یافته و برای عیبیابی و مشاهده اطلاعات دقیق پردازنده و رم کاربرد دارد.
در مجموع استفده از بایوس و گردش بین منوهای ان بسیار ساده و سرراست است و تمام گزینههای لازم برای اورکلاک به آسانی در دسترس هستند. ایسوس همچنین مجموعه کاملی از نرمافزارها را با مادربرد گیمنگ خود ارائه کرده که شامل موارد زیر میشود:
- نرم افزار AISuite III
- نرم افزار DIP5
- نرم افزار Fan Expert
- نرم افزار Aura Synce
- نرم افزار RAMCache III
- نرم افزار GameFirst VI
ایسوس برای نظارت دقیقتر بر بایوس و سختافزار نرم افزار AISuite III را ارائه است. تنظیمات اورکلاک این نرمافزار به بخشهای جداگانه مالتیپلایر و ولتاژها تقسیم شده و پیادهسازی تنظیمات بدون نیاز به ریبوت صورت میگیرد.
Dual Intelligent Processors 5 یا به صورت سادهتر DIP5 برای بهینهسازی حداکثری سیستم عملکرد TPU، EPU، DIGI+ Power Control، Fan Xpert و Turbo App را تنظیم میکند. این نرم افزار به صورت خودکار و با کمک هوش مصنوعی بین مصرف انرژی، تنظیمات فن و بازدهی سیستم تعادل ایجاد میکند. نظارت بر حافظههای رم، پاکسازی سیستم و بهبود سرعت اجرای برنامه نیز از دیگر ویژگیهای این نرم افزار است.
Fan Expert هم مثل همیشه برای تنظیم پروفایلهای خنک کنندگی ارائه شده تا از طرق سنسورهای مادربرد، روی حرارت قطعات مختلف نظارت داشته باشید. با این ابزار میتوان سیستم را به گونهای تنظیم کرد که در صورت بالارفتنن حرارت قطعهای مثل کارت گرافیک، فنهای دستگاه نیز فعال شوند.
Aura Synce نرم افزار جالبی است که با استفاده از آن میتوانید نورپردازی مادربرد و قطعات RGB را بر اساس تمایل خود شخصی سازی کنید. این نورپردازی جلوه خاصی به کیس بخشیده و در همان نگاه اول جلب توجه میکند.
نرم افزار RAMCache III یکی از کارآمدترین ابزارهای انحصاری ایسوس است که بخشی از حافظه رم را برای استفاده به عنوان فضای ذخیره سازی فوق سریع به به درایو مجازی تغییر میدهد که سرعت را به شکل قابل توجهی ارتقا میدهد.
در نهایت نوبت به GameFirst VI میرسد که برای گیمرها بیشترین کارایی را دارد. این اپ امکان نظارت بر ترافیک مصرفی نرمافزارهای مختلف را به شما میدهد و با اولویت بندی ارسال بستههای داده، میزان تاخیر را به حداقل میرساند.
جمعبندی بررسی مادربرد ایسوس ROG Strix Z590-E Gaming
مادربرد ایسوس ROG STRIX Z590- E Gaming WiFi با قیمت مناسب، پشتیبانی از پردازندههای نسل یازده اینتل و ۳ کارت گرافیک همزمان گزینهای ایدهآل برای گیمرها، اورکلاکرها، گرافیستها و حتی کاربران عادی است.
۴ اسلات رم با پشتیبانی از حافظههای ۳۲ گیگابایتی و اورکلاک تا ۵۳۳۳ مگاهرتز در کنار ۴ اسلات برای حافظههای پر سرعت M.2، شش درگاه ساتا و ۱۷ کانکتور USB و تاندربولت ۴ خیالتان را از بابت حافظه و انتقال سریع دادهها راحت میکند.
ایسوس از نظر درگاههای ارتباط با ارائه پورتهای بسیار سریع USB 3.2 نسل دو X2، دو شبکه ۲.۵ گیگابایتی و چیپ Wi-Fi 6E سنگ تمام گذاشته و نیاز به استفاده از کارتهای جانبی را تا حد امکان کاهش داده است.
در کنار این موارد باید به مدار ولتاژ قدرتمند و پتانسیل بالا برای اورکلاینگ اشاره کرد که حداکثر بازدهی را برایتان به ارمغان میآورد. هرچند پردازندههای جدید اینتل در فرکانسهای کاری بالا داغ میشوند اما استفاده از هیت سینکهای بزرگ و کارآمد و کانکتورهای متعدد برای اتصال آسان فن در هر نقطه از کیس، به خوبی حرارت از سیستم دفع خواهد شد.
نقاط قوت:
- مدار رگولاتور ولتاژ قدرتمند و سیستم خنک کننده عالی
- پشتیبانی از پردازندههای نسل ده و یازده اینتل
- امکان استفاده از ۳ کارت گرافیک همزمان
- پشتیبانی از ۱۲۸ گیگابایت رم با اورکلاک تا ۵۳۳۳ مگاهرتز
- سیستم صوتی با کیفیت
- درگاههای ارتباطی متعدد و سریع
- دو درگاه LAN و Wi-Fi 6E
نقاط ضعف:
- اسلاتهای PCIe محدود
- استفاده از درگاههای قدیمی USB 2.0