شاید بتوانیم سال 1400 را، سال ورود سرسام آور کاربران اینترنتی به فضای تولید محتوا و شبکه‌های اجتماعیِ محتوا محور مثل یوتیوب (Youtube) و توئیچ (Twitch) بدانیم. با اطلاع یافتن حجم بیشتری از کاربران فضای اینترنت از سیاست‌های این دو شبکه اجتماعی، مبتنی بر پرداخت هزینه به کاربران، در ازای پخش تبلیغ در میان محتوای آنها، حضور کاربران ایرانی در این دو شبکه اجتماعی به طرز چشم‌گیری افزایش یافت.
شاید از خودتون بپرسید که دلیل ارائه مطلب بالا در یک مقاله نقد و بررسی چیست؟
در جواب این سوال، باید گفت که حضور فعال و رشد مداوم در این دو شبکه اجتماعی نیاز مبرم به سخت افزار قدرتمند دارد، چراکه شما باید محتوای باکیفیتی را به صورت منظم به کاربران خود ارائه دهید. اگر یک گیمر حرفه‌ای هستید، و تصمیم به استریم در توئیچ دارید، باید سخت افزار قدرتمندی داشته باشید که علاوه بر پشتیبانی از جدیدترین بازی‌های روز دنیا، تحمل پردازش استریم را داشته باشد و بر عملکرد بازی شما و نرخ فریم (FPS) بازی تاثیر منفی نگذارد.
به علاوه اگر تصمیم به تولید محتوای کارآمد در قالب ویدیو دارید و یا اصلا یک ادیتور فیلم هستید که به صورت پروژه‌ای کار می‌کنید، باز هم نیاز به سخت افزار قدرتمندی دارید، چراکه نرم افزارهای ویرایش ویدئو همچون پریمیر (Premiere) و... برای گرفتن رندر نیاز به منابع قدرتمند و کافی دارند. در این نقد و بررسی به سراغ یکی از بهترین مادربردهای موجود در بازار، جهت گیمینگ، استریم و پردازش محتواهای گرافیکی رفته‌ایم. اگر تصمیم به انجام هریک از فعالیت‌های گفته شده در بالا دارید، بهتر است تا انتهای نقد و بررسی مادربرد ایسوس ROG STRIX Z490-E Gaming با ما همراه باشید.
نقد و بررسی مادربرد ایسوس ROG STRIX Z490-E : طراحی و مشخصات ظاهری
محصولات گیمینگ پرچمدار ایسوس، همواره با زیربرند ROG معرفی می‌شوند. این زیربرند در گذشته با تم قرمز و مشکی اختصاصی خود، از مابقی محصولات جدا می‌شد؛ اما جدیدا ایسوس در زبان طراحی این سری از محصولات، تغییراتی کوچکی اعمال کرده که موجب شده شاهد ترکیب رنگ‌های نئون به شکل گرادیان (Gradiant) در این سری باشیم. مادربرد ایسوس ROG STRIX Z490-E نیز از همین زبان طراحی بهره می‌برد. حفاظ پلاستیکی قرار گرفته بر روی پنل ورودی و خروجی (i/o) این مادربرد، در قسمت پایینی به یک برچسب هولوگرام مجهز شده که لگوی STRIX را به تصویر می‌کشد. دقیقا در بالای این برچسب، شاهد لگوی ROG هستیم. این لوگو از سیستم نورپردازی انحصاری ایسوس، با نام AURA Sync پشتیبانی می‌کند و دارای 8 حالت نورپردازی مختلف می‌باشد. علاوه بر این، نوشته ROG بر روی حفاظ چیپست Z490 نیز از این سیستم نورپردازی پشتیبانی می‌کند. شما می‌توانید با استفاده از نرم افزار ویژه ایسوس که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت، تمامی ویژگی‌های نورپردازی مادربرد ROG Strix Z490-E Gaming را بر اساس سلیقه خود، شخصی سازی نمایید.
قالب این مادربرد گیمینگ ایسوس، از مشخصه ابعاد ATX پیروی می‌کند؛ بر این اساس مادربرد Z490-E ایسوس در دسته مادربردهای بزرگ قرار می‌گیرد. در همین راستا به شما پیشنهاد می‌کنیم که اگر تصمیم به خرید مادربرد ایسوس ROG Strix Z490-E Gaming دارید، حتما کیسی با فضای مناسب تهیه نمایید که در زمان تهویه هوای سیستم با مشکلات ناشی از فضای محدود کیس روبه‌رو نشوید. در پایان بد نیست که اشاره‌ای هم به هیت سینک‌های قرارگرفته بر روی قسمت فوقانی و میانی مادربرد ROG Strix Z490-E Gaming داشته باشیم که ایسوس با استفاده از فلز آلومینیوم ماتِ برس خورده توانسته علاوه بر کنترل بهتر دمای مادربرد، زیبایی این محصول را دوچندان کند.
نقد و بررسی مادربرد ایسوس ROG STRIX Z490-E : مشخصات فنی و اسلات‌های ورودی
مادربرد از جمله قطعاتیست که در ارتباط مستقیم با تمامی اجزای یک سیستم رومیزی و حتی مانیتورها و سیستم صوتی می‌باشد. در نتیجه عدم پشتیبانی مادربرد از موارد ذکر شده موجب می‌شود که سخت افزار شما بلااستفاده بماند. این نکته زمانی برای شما روشن خواهد شد که بدانید سوکت پردازنده به کار رفته در هر مادربرد تنها از مدل‌های خاصی از پردازندههای هر شرکت پشتیبانی می‌کند. مادربرد ROG Strix Z490-E Gaming از چیپ Z490 کمپانی اینتل نیرو می‌گیرد و نوع سوکت پردازنده در این مادربرد بالارده ایسوس، از نوع Intel 1200 می‌باشد. با توجه به توضیحات ارائه شده، این سخت افزار ایسوس قادر است که تنها از پردازندههای نسل 10 اینتل در کنار پردازندههای پنتیوم، سلرون (Celeron) و گُلد پشتیبانی نماید. توجه داشته باشید که تنها کافیست که پردازنده شما از نسل دهم باشد و سری‌های مختلف پردازنده اینتل، همچون i5 ،i7 و یا i9 اختلالی در عملکرد مادربرد نخواهند داشت. مادربرد ایسوس راگ استرایکس Z490-E از قابلیت RAID تا سری RAID 10 پشتیبانی می‌کند. رِید (Raid) قابلیتی است که به طورخلاصه، با قرار دادن داده‌ها درون چندین دیسک موجب می‌شود که با ورود و خروج اطلاعات از تمامی این دیسک‌ها، عملکرد و سرعت حافظه افزایش پیدا کند. با استفاده از قابلیت RAID، خطاپذیری کاهش یافته و از دست دادن اطلاعات کمتر رخ خواهد داد. برای حالت خواندن (Reading) اطلاعات، باید هارد دیسک و مادربرد شما هر دو از این قابلیت پشتیبانی کنند. خوب است بدانید که این مادربرد بالارده ایسوس، از قابلیت intel turbo boost max 3 اینتل نیز پشتیبانی می‌کند که عملکرد پردازنده را در شرایط اضطراری به طرز قابل توجهی ارتقا می‌دهد.
اسلات‌های ورودی در کنار پورت‌های خروجی، مهم‌ترین اجزای یک مادربرد را تشکیل می‌دهند. نوع اسلات‌ها در کنار تعدادشان، قدرت و قیمت مادربرد را معرفی خواهند کرد. در ابتدا به بررسی اسلات‌های حافظه رم خواهیم پرداخت. در مادربرد ایسوس Z490-E شاهد چهار عدد اسلات حافظه RAM هستیم. پیکربندی (Confing) اسلات‌های رم در این مادربرد به صورت دو کاناله می‌باشد و حداکثر ظرفیت قابل پشتیبانی به وسیله هر اسلات، معادل 32 گیگابایت در نظر گرفته شده است. پس در نهایت حداکثر حافظه رم پشتیبانی شده برای این مادربرد گیمینگ ایسوس برابر با 128 گیگابایت خواهد بود. خوشبختانه این مادربرد از پروفایل حافظه XMP نیز پشتیبانی می‌کند که یک امتیاز بزرگ برای این مادربرد می‌باشد. XMP یا Extreme Memory Profiles یک فناوری اختصاصی معرفی شده از سوی کمپانی اینتل می‌باشد که برای مادربرد و البته حافظه های DDR خصوصا در نسخه های DDR4 و DDR3 طراحی شده و به مرحله اجرا رسیده است. این تکنولوژی به سیستم و کاربران اجازه خواهد داد تا فرکانس کاری حافظه های رم را بر اساس نیاز و توانایی سیستم، انتخاب نمایند. این انتخاب به روش های گوناگونی همچون تغییرات اعمال شده در بایوس سیستم و یا نرم افزارهای اورکلاک شرکت سازنده مادربرد صورت می پذیرد، که نتیجه همه آنها یکسان بوده و در نهایت موجب بروز تغییراتی در عملکرد فرکانس حافظه رم شما خواهد شد.
اسلات بعدی که از مهم ترین اسلات‌ها برای جامعه گیمینگ و فعالان حوزه گرافیک و طراحی می‌باشد؛ اسلات کارت گرافیک نام دارد. ایسوس در این قسمت از مادربرد ROG Strix Z490-E از دو اسلات PCI Express x16 استفاده کرده است که امکان اتصال دو کارت گرافیک مجزا را به کاربر خواهد داد. با توجه به پشتیبانی این مادربرد گیمینگ ایسوس از بیش از یک کارت گرافیک، شاهد تکنولوژی‌های Crossfire و SLI بر روی این مادربرد هستیم؛ که این امر موجب می‌شود قدرت پردازش گرافیکی اعمال شده بر روی این مادربرد، به طور چشم گیری افزایش یابد. اگر بخواهیم توضیح مختصری درباره تکنولوژی‌های ذکرشده خدمت شما ارائه کنیم؛ باید بگویم که این دو عبارت در واقع یک نوع روش پیشرفته برای بکارگیری 2 یا چند کارت گرافیک به صورت موازی در کنار یکدیگر می‌باشد. چرا که برخی از کاربران به بیش از یک کارت گرافیک برای تامین نیازهای خود احتیاج دارند و خواهان قدرت بیشتر سیستم خود در جهت پردازش قوی‌تر و سریع‌تر هستند. (همانند استادیوهای بازی سازی، استادیوهای تدوین فیلم، صدا و سیما، انیمیشن کارهای سه بعدی که رندرینگ سنگینی دارند و گیمرهای حرفه ای) با استفاده از این روش، برخلاف گذشته که از یک کارت گرافیک حرفه‌ای با قیمت نجومی استفاده می‌شد می‌توان از دو یا گاها سه کارت گرافیک معمولی بهره گیری کرد و در واقع این کار موجب کاهش هزینه ها و عدم نیاز به تغییر کلی سیستم در صورت نیاز به ارتقاء سیستم در آینده می‌شود.
در حال حاضر دو رقیب در زمینه کارت گرافیک یعنی NVIDIA با تکنولوژی SLI و AMD با تکنولوژی CrossFire به ارائه این قابلیت می‌پردازند. اسلات‌های حافظه آخرین اسلات‌هایی هستند که در این نقد و بررسی به آنها می‌پردازیم. مادربرد ایسوس ROG Strix Z490-E فاقد اسلات‌های PCI Express x1 و PCI Express x4 می‌باشد اما در عوض به دو عدد کانکتور M.2 نسل 3 مجهز شده است که جدیدترین نسل اسلات‌های حافظه می‌باشند و از سرعت فوق‌العاده بالایی برخوردار هستند. این کانکتورهای M.2 علاوه بر پشتیبانی از هاردهای NVMe SSD، از هاردهای SATA و PCIE 3.0 نیز پشتیبانی می‌کنند. با استفاده از کانکتورهای M.2 قادر خواهید بود تا از جدیدترین و پرسرعت ترین حافظه‌های SSD بر روی سیستم خود استفاده کنید. علاوه بر کانکتورهای M.2، شش عدد پورت SATA با سرعت 6 گیگابایت بر ثانیه نیز بر روی این مادربرد بالارده دیده می‌شود؛ که می‌تواند امکانات مناسبی را در اختیار خریداران این مادربرد قرار دهد.
نقد و بررسی مادربرد ایسوس ROG STRIX Z490-E : پنل ورودی و خروجی (I/O)
به دلیل استفاده از لوازم جانبی متنوع و اتصالات گوناگون در سیستم‌های گیمینگ و بالارده، ایسوس مادربرد ROG Strix Z490-E را به مجموعه‌ای از بهترین و به روز ترین پورت‌های خروجی بازار مجهز نموده است. پورت‌های به کار رفته در این مادربرد از کیفیت ساخت بالایی برخوردار هستند و آخرین سری ارائه شده در نسل خود می‌باشند. در ادامه لیست جامعی از پورت‌ها و کلیدهای به کار رفته در مادربرد ایسوس ROG STRIX Z490-E ارائه شده است که با مشاهده آن بیش از پیش به این مادربرد علاقه مند خواهید شد.
- پورت USB 3.2 نسل دو (قرمز) : سه عدد
- پورت USB 3.2 نسل یک (آبی روشن) : دو عدد
- پورت Type-C : یک عدد
- پورت USB 2.0 : چهار عدد
- پورت HDMI : یک عدد
- پورت DisplayPort : یک عدد
- پورت LAN با سرعت انتقال داده 2.5 گیگابایت بر ثانیه: یک عدد
- جک 3.5 میلی متری با پوشش داخلی طلایی : پنج عدد (8 کاناله)
- پورت VGA : ندارد
- کانکشن وایفای دو آنتن : دارد
- خروجی صدای S/PDIF : دارد
- کلید BIOS Flashback : دارد
تنوع و کیفیت پورت‌ها در مادربرد ایسوس پرایم Z490-A به طور چشم گیری قابل توجه بوده و نیازهای هر کاربری را به طور تمام و کمال برطرف خواهد ساخت. تنها نکته قابل بحث در پنل پشتی این مادربرد می‌تواند کلید BIOS Flashback باشد. کاربرد این کلید برای زمانیست که به نحوی بایوس مادربرد آسیب دیده و یا عملکرد صحیحی ندارد. در این شرایط می‌توانید با فشردن این کلید، کلیه تنظیمات بایوس مادربرد ایسوس ROG Z490-E را به حالت پیش فرض (Default) برگردانید.
نقد و بررسی مادربرد ایسوس ROG STRIX Z490-E : سیستم صوتی، شبکه و ارتباطات
پس از هجوم سیل طرفداران به سمت بازی‌های "تلاش برای بقا" (Battle Royale)، بازی‌های مولتی پلیر و سیستم صوتی بسیار حرفه‌ای استفاده شده در این بازی‌ها، بسیاری از کاربران اقدام به تعویض کارت صدا و هدست‌های خود نمودند. پس از این رویداد بزرگ، حجم عظیمی از درخواست‌ها برای استفاده از کارت صداهای باکیفیت به سوی شرکت‌های سخت افزار روانه شد. ایسوس همانند همیشه به انتظارات کاربران پاسخی بسیار مناسب داد و با معرفی دو قابلیت فوق‌العاده با نام‌های Sonic Studio و Sonic Radar بار دیگر قدرت محصولات خود را به رخ کشید.
در مادربرد ROG Strix Z490-E Gaming شاهد استفاده از کارت صدای Realtek ALC S1220A هستیم که صدای 8 کاناله فراگیر ارائه می‌دهد و عملا شما را در محیط بازی و موسیقی غرق خواهد کرد. بد نیست اشاره کنیم که این کارت صدا به وسیله مهندسان ایسوس، برای سری راگ بهینه شده و با نام ROG SupremeFX8-Channel High Definition Audio CODEC S1220A در دفترچه محصول دیده می‌شود. استفاده از این کارت صدای جدید موجب شده که شاهد آخرین نسل از تکنولوژی Realtek به نام صدای کریستالی (Crystal Sound 3) در این مادربرد ایسوس باشیم. علاوه بر تمامی موارد ذکر شده، باید سنسور اَمپدانس برای افزایش شدت صداهای جلویی و پشتی در زمان استفاده از هدفون‌های استریو، آمپلی فایر پرقدرت دوگانه و تکنولوژی SupremeFX Shielding را نیز به کارت صدایِ این مادربرد ایسوس اضافه کنیم.
مادربرد ایسوس Z490E، به یک کانشن وایفای دو آنته مجهز شده است، که با اتصال ماژول وایفای به این کانکشن می‌توانید از اینترنت وایفای با فرکانس 5GHz استفاده نمایید. علاوه بر این، مادربرد Z490-E Gaming به یک کارت شبکه LAN بسیار با کیفیت از کمپانی Intel مجهز شده که با توجه به کیفیت بالای کارت شبکه‌های این شرکت، تجربه لذت بخشی از استریم را برای گیمرهای حرفه‌ای رقم خواهد زد.
نقد و بررسی مادربرد ایسوس ROG STRIX Z490-E : ویژگی‌های انحصاری ایسوس و ROG
ROG Exclusive Software : مجموعه نرم افزارهای انحصاری سری راگ ایسوس تحت عنوان "ROG Exclusive software" معرفی می‌شوند. نرم افزارهای این مجموعه عبارتند از:
- نرم افزار RAMCache 3
- نرم افزار ROG CPU-Z
- نرم افزار GameFirse 4
و نهایتا نرم افزار Sonic Studio 3، که به همراهی یک میسکر صدای مجازی ارائه می‌شود. هر کدام از این نرم افزارها ویژگی‌های خاص خود را ارائه می‌دهند. همچون نرم افزار GameFirst که یک دستیار هوشمند برای خریداران مادربرد ROG Strix Z490-E Gaming در زمان بازی می‌باشد. با استفاده از این نرم افزار می‌توانید به صورت لحظه‌ای از وضعیت سیستم خود باخبر شوید و یا بازی در حال اجرا را بر روی شبکه‌های گیمینگ همچون توئیچ، استریم کنید. استودیوی صدای سونیک 3 نیز، آخرین نسخه از سیستم مدیریت صدای ایسوس می‌باشد که برای اعمال تغییرات فوق حرفه‌ای بر روی صدا و به خصوص صدای مجازی طراحی شده است. اهمیت این موضوع زمانی برای شما روشن خواهد شد که با استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی، اقدام به مشاهده فیلم و یا انجام بازی‌های واقعیت مجازی کنید.
نرم افزار Fan Xpert : با استفاده از نرم افزار fan xpert قادر خواهید بود تا با استفاده از سنسورهای حرارتی موجود در مادربورد، دمای کلیه قطعاتی که در سیستم به کار رفته‌اند را کنترل کرده و کاری کنید که در زمان بالا رفتن دمای کارت گرافیک، فن‌های سیستم نیز به کمک سیستم خنک کننده کارت گرافیک بیایند!
تکنولوژی Crystal Sound 3 : این ویژگی به تازگی در مادربردهای ایسوس و به لطف استفاده از چیپ Realtek ALC S1220A دیده می‌شود و فوق العاده برای گیمرها جذاب خواهد بود. این چیپ با بالابردن امپدانس سیستم صوتی شما (هدفون یا اسپیکر) می‌تواند القای صوتی بیشتری در 8 جهت شما داشته باشد و به قول گیمرها (!) نهیب صدای بیشتری دارد. کافیست کمی اهل بازی‌های بتل رویال یا مولتی پلیر مثل COD : Warzone یا Rainbow six Siege باشید که بدانید این قابلیت چقدر برای شما کاربردی خواهد بود. همان طور که از اسم این تکنولوژی نیز مشخص است؛ کیفیت صدا به لطف استفاده از آمپلی فایرهای داخلی به طور چشم گیری بهبودیافته و شاهد شفافیت صدای بسیار بیشتری هستیم.
قابلیت Intelligent Control : بر اساس این قابلیت قادر خواهید بود تا به اورکلاک قطعات مختلف همچون پردازنده، کارت گرافیک و ... بپردازید که همه این‌ها از طریق نرم افزار داخلی ایسوس اعمال خواهد شد و برای انجام این کار دیگر نیازی به ورود به منوی بایوس (BIOS) نخواهد بود.
هشدار : عملیات اورکلاکینگ و تغییرات سخت افزاری، نیازمند دانش و تجربه بالا در این زمینه می‌باشد. لطفا از اعمال هرگونه فعالیت خودسرانه در جهت اورکلاک کردن قطعات سیستم خود پرهیز کنید.
سخن پایانی :
مادربردهای سری ROG ایسوس، از جمله مادربردهای سطح اول بازار جهان هستند. اکنون ایسوس با کنار هم قرار دادن جدیدترین دستاوردهای خود و چیپ پردازشگر Z490 توانسته محصولی بسیار ارزنده تولید کند که علی‌رقم توان پردازشی فوق العاده خود، به یک قیمت بسیار رقابتی مجهز شده است. اگر از جمله کاربرانی هستید که به جدیدترین تکنولوژی‌های روز دنیا در کنار قیمتی معقولانه علاقه دارید و به دنبال ساخت یک سیستم همه چیز تمام می‌گردید، قطعا خرید مادربرد ایسوس ROG STRIX Z490-E Gaming، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای قرارگیری در سبد خرید شما خواهد بود.
بهره مندی از آخرین نسل چیپ‌های اینتل در کنار سوکت intel 1200 سبب شده که این مادربرد به یکی از برترین مادربردهای مورد استفاده برای پردازندههای کامیت لیک بدل شود. پشتیبانی تمام و کمال از پردازندههای نسل 10، پشتیبانی از 128 گیگابایت حافظه رم و در نهایت بهره مندی از 2 اسلات کارت گرافیک، در کنار قیمت Rog strix z490، تنها بخشی از مزایای این محصول ارزنده است.
نقاط قوت :
- بهره مندی از آخرین تکنولوژی‌های روز ایسوس
- برخورداری از تمامی امکانات سخت افزاری و نرم افزاری سری ROG
- پشتیبانی از سیستم خنک کننده مایع
- برخورداری از جدیدترین تکنولوژی‌های اینتل
- بهره مندی از کانکشن وایفای دو آنتن
نقاط ضعف :
- عدم پشتیبانی از پردازندههای نسل 9 و پیش از آن